همانطور که وعده داده بودم، قرار بود تا بر اساس روش ارزیابی بازار که در مورد آن صحبت کردیم، چند نمونه از کسب کارهای فرضی/واقعی را ارزیابی کنیم. ما ۳ ایده مختلف را قرار هست بررسی کنیم

1. پلتفرم اجاره تجهیزات مراقبتی نوزاد

ایده کلی: این ایده با تولد دخترم و زمان اجاره دستگاه زردی در ذهنم کلید خورد، خوب مشکلی که قرار هست حل کنیم این هست که پیدا کردن جای مطمئن برای اجاره تجهیزات مراقبت های اولیه نوزاد مثل دستگاه زردی، کاری زمان بر و نسبتا پر هزینه است، همچنین شفافیت و اطلاع رسانی در مورد انواع دستگاه ها و مقایسه بین اون‌ها هم وجود نداره. از اونجایی که این یک نیاز سراسری در کل کشور هست، و تامین و لجستیک چنین ایده می تونه خیلی سخت باشه، و به دلیل استفاده از ظرفیت های موجود که کم هم نیست، این ایده رو به صورت پلتفرمی در نظر گرفتم، به این معنی که قرار هست دست تامین کننده تجهیزات رو بگذاریم تو دست مشتری نهایی و این وسط کارمزدی رو از تامین کننده بگیریم.

غرایض درگیر: حفاظت، یادگیری

ارزیابی ده عامله: 83/100

2. شبکه اجتماعی مخصوص مادران

ایده کلی: لازم به گفتن نیست که این هم در راستای تجربه پدرانه شکل گرفت، مسئله که وجود داره اینه که اطلاعات ارزشمند زیادی هست که بین دو مادر میتونه تبادل بشه، و خوب همیشه دسترسی فیزیکی به این جمع وجود نداره، جدای از بحث انتقال تجربیات و صحبت کردن راجع به مشکلات و راه حل ها در مسیر تربیت بچه، ظرفیت به اشتراک گذاری لحظات هم وجود داره.

غرایض درگیر: حفاظت، یادگیری، احساس کردن و تعلق

ارزیابی ده عامله: 80/100

مقایسه و انتخاب

خوب هر جفت این ایده ها مرتبط با حوزه کودک/والد بودند، از نظر مطلوبیت تقریبا در یک رده هستند، همانطور که قبلا گفتیم زمانی که دوتا بازار رو در یک رده دیدیم وارد اونی میشیم که رقیب داره! بنابراین ایده ۲ از این جهت ارجحیت داره چون می دونیم همین الان جمعیتی اون بیرون هستند که دارند توی سایت مثل نی نی سایت به تبادل نظر و تجربه میپردازند.

جدای از این موضوع من شخصا ترجیح میدهم پلتفرمی با کمترین دردسر داشته باشم، حسایت تجهیزات مراقبتی بالاست و دقت خیلی بالایی در ارائه سرویس میطلبه، اما شبکه اجتماعی مادران به اون حساسیت نیست.

بهش فکر کنید، انتخاب شما کدوم هست و چرا‌؟

3. پلتفرم ارائه بک اند به عنوان سرویس (BaaS) مخصوص بازی‌سازان

ایده کلی: خوب این یکی از اولین ایده هایی بود که زمانی که از محدوده امن خودم خارج شدم، دنبال می کردم،‌اتفاقا خیلی هم براش وقت صرف کردم. ایده کلی این هست که استودیو های بازی سازی یا افراد مستقل که بازی می‌سازند، عموما از یک موتور بازی‌سازی استفاده می‌کنند تا درگیر جزئیات سطح پایین بازی نشن(که اگر بخوان درگیر بشن زمان پروژه شون شاید ده برابر بشه)، خب با همین انگیزه چرا سمت سرور رو براشون ساده نکنیم؟ هدف این هست که سرویس های با سهولت بالا برای توسعه دهندگان بازی بسازیم که اون ها بدون صرف زمان و انرژی (وسرمایه) بتوانند بازی آنلاین خودشون رو سریعتر بسازند.

غرایض درگیر: حفاظت(کاهش ریسک پروژه)، یادگیری، تصاحب

ارزیابی ده عامله: 63/100

مقایسه و انتخاب

قبلا گفتیم که هر چیزی بین ۵۰ تا ۷۵ ممکن در حد درآوردن هزینه ها بربیاد اما زحمت زیادی میخواهد و ممکن رشد چندانی هم تجربه نکنه، اون زمانی که من این ایده رو در نظر داشتم، درگیر مصاحبه با مشتری و حتی توسعه بودم، با پوست و گوشت و استخوان درک کردم که این ایده یا جواب نخواهد داد، یا با صرف انرژی زیاد شاید در حد هزینه هاش بر بیاد… بعدا که با این روش آشنا شدم اون تجربه من تصدیق شد.

شاید به همین دلیل بوده که استارت آپ ایرانی مثل بکتوری(backtory.com) جمع کرد و رفت (بماند که اون بازار هدف بزرگتری هم داشت و شامل اپلیکیشن هاکه چند ده برابر بازی ها هستند)، علی الحساب من از خیر این ایده گذشتم (هرچند به تازگی یک نیچ جدید پیدا کردم که کمی قلقلک میده).

دیدم که چندجا تو دانشگاه ها هم استارتاپ هایی حول این موضوع داره شکل میگیره، که از همین تریبون بهشون هشدار میدهم(با فرض اینکه صدا ام برسه) که اگر بازار هدف جهانی ندارند، مواظب اندازه کوچک بازار ایران و زحمت زیادش باشند.

البته قضیه برای بازار جهانی کاملا متفاوت هست و به حدی جذاب هست که بازیگرهای بزرگ همه شون ورود کردند (از یونیتی بگیر تا آمازون و مایکروسافت) و در کنارش یک عالمه استارتاپ کوچک هم هستند که نیچ مارکت های خودشون رو دارند.

به هر حال درسته که هنوز شانسی برای این ایده میشه متصور بود، ولی در نهایت تصمیم گرفتم که شانس ام رو جای دیگه امتحان کنم ;)

تازه شروع شده!

واقعیت این که تازه بعد از اعمال این روش ما با فرضیه (Assumption) طرف هستیم، مثلا وقتی هزینه جذب مشتری رو کم در نظر گرفتیم این فقط می تونه یک فرصیه باشه که باید امتحانش کنیم! مرحله بعدی دقیقا همین هست، آزمایش فرضیات مون.

پس در واقع اول میایم فرضیه پردازی می‌کنیم و براساس هر داده و تحلیل که میسر هست از بین فرضیات مون با روش ارزیابی بازار بهترین(ها) رو انتخاب می‌کنیم، و بعدش نوبت میرسه به اینکه قبل ساختن اون چیز، بفهمیم که قرار هست جواب بده یا نه.

مبادا صرفا با تحلیل و جمع آوری داده، اطمینان حاصل کنید که ایده خوبی برای شروع پیاده سازی است!

جمع بندی

۳ ایده رو در طبق اخلاص گذاشتیم و از منظر ظرفیت بازارشون بررسی کردیم، این نکته رو فراموش نکنیم که ارزیابی بازار یک کسب و کار شامل در نظر گرفتن شرایط هر فردی میشه، و ممکنه بعضی از این پارامترها زمانی که کس دیگه بخواهد این کسب و کار رو انتخاب کنه متفاوت بشه.

خب زمانی که شروع می‌کنیم به ارزیابی یک ایده ممکنه پارامترهای جدیدی هم به ذهنمون بیاد که اتفاقا اگر چیزی متمایز از این ۱۰ مورد هست اون ها رو هم می توانیم در کنار این ده مورد لحاظ کنیم، در نهایت بر اساس واقعیت ها (و نه تعصب) چیزی رو که بیشترین بازدهی رو برامون داره انتخاب می کنیم، و خوب این فیلتر اول بود و مرحله بعدی پریدن وسط پیاده سازی نیست!.

من فکر می‌کنم بازهم قبل اینکه به روال کتاب برگردیم لازم هست در مورد نحوه آزمایش فرضیات مون هم مطلبی داشته باشیم، بنابراین در قسمت بعدی به بررسی این موضوع خواهیم پرداخت.